Trong khi các Nghị sĩ đang tranh cãi về cách làm cho nhà ở trở nên phải chăng hơn, cơ quan giám sát tài chính của Ottawa báo cáo tiến bộ đáng kể trong việc thu hẹp khoảng cách khả năng chi trả trên toàn quốc — nhưng bức tranh lại rất khác nhau trên cả nước.

Jason Jacques, Quyền Giám đốc Ngân sách Quốc hội (PBO), đã công bố một báo cáo cập nhật về nhà ở vào thứ Năm. Báo cáo đánh giá khả năng chi trả dựa trên khoảng cách giữa giá nhà trung bình và mức mà một hộ gia đình điển hình có thể chi trả.

Báo cáo cho biết khoảng cách đó đã thu hẹp từ 80% vào tháng 9 năm 2023 xuống còn 34% vào tháng 8 năm nay.

PBO cho biết chi phí đi vay rẻ hơn, tiền lương mạnh hơn và giá nhà thấp hơn đang giúp người Canada dễ dàng mua nhà và trả nợ thế chấp hơn.

Giá nhà đạt đỉnh vào năm 2022 trong thời kỳ phục hồi sau đại dịch nhưng sau đó đã hạ nhiệt ở nhiều thị trường sau khi Ngân hàng Trung ương Canada nhanh chóng tăng lãi suất chuẩn lên trên 5%.

Ngày nay, lãi suất chính sách đang ở mức 2.5% sau một loạt các đợt cắt giảm, giúp giảm chi phí thế chấp. Trong khi đó, giá nhà chưa quay trở lại mức cao trước đây.

PBO cho biết các thị trường đắt đỏ nhất của Canada nhìn chung đã chứng kiến mức tăng lớn nhất về khả năng chi trả trong ba năm qua.

Sự cải thiện đáng kể nhất được thấy ở Toronto và Hamilton, nhưng PBO lưu ý giá nhà ở các thị trường đó vẫn còn cao hơn nhiều so với mức có thể chi trả.

Với 74%, Halifax có khoảng cách khả năng chi trả rộng nhất, trong khi Edmonton có khoảng cách 4%, nhỏ nhất trong số các khu vực đô thị lớn được đưa vào phân tích.

Calgary, Montreal và Québec chứng kiến sự giảm sút nhiều nhất về khả năng chi trả, nhưng PBO cho biết chi phí trả nợ thế chấp ở những thành phố đó vẫn còn tương đối thấp.

Báo cáo cũng đánh giá sự ổn định tài chính của các hộ gia đình dựa trên tỷ lệ trả nợ thế chấp trên thu nhập (mortgage debt service ratios) — tỷ lệ thu nhập hộ gia đình được dùng để trả nợ vay mua nhà.

PBO cho biết nửa đầu năm 2025 đã chứng kiến “tiến bộ đáng kể” trong việc khôi phục khả năng chi trả nhà ở về mức năm 2019 dựa trên tỷ lệ trả nợ thế chấp trên thu nhập.

Mặc dù các tỷ lệ này đã cải thiện ở Toronto, Vancouver và Victoria, PBO cảnh báo các hộ gia đình ở những thị trường vẫn còn đắt đỏ này dễ bị tổn thương về mặt tài chính hơn so với các nơi khác ở Canada.

The Canadian Press