Eric Ham đang làm việc tại Washington, D.C. và là nhà phân tích chính trị cho CTV News. Ông là tác giả sách bán chạy và từng là nhân viên Quốc hội Mỹ. Ông viết bài cho CTVNews.ca.

“Tôi có nhiệm vụ bảo vệ nền kinh tế lớn nhất ở Canada. Động lực của Canada. 16,5 triệu người. Và đó chính xác là những gì tôi đang làm. Tôi đang bảo vệ việc làm trong ngành thép, ô tô, khoa học đời sống và sản xuất. Đó là nghĩa vụ của tôi với tư cách là Thủ hiến Ontario.”

Doug Ford đã đưa ra những nhận xét này trong một lần xuất hiện trước công chúng sau khi chấp thuận cho phát sóng một quảng cáo có hình ảnh và giọng nói của cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan phản đối thuế quan.

Quảng cáo này không chỉ thu hút hơn một tỷ lượt xem, theo Thủ hiến, mà còn khiến Donald Trump — biểu tượng của phong trào MAGA — nổi giận vì sử dụng hình ảnh của một biểu tượng Đảng Cộng hòa.

Phản ứng lại, Nhà Trắng đã đột ngột rút khỏi các cuộc đàm phán thương mại với Canada và tăng thêm 10% thuế quan hiện tại.

Chắc chắn, chiến thuật “cảnh sát tồi” của ông Ford, đối lập với chiến thuật “cảnh sát tốt” của Thủ tướng Mark Carney, đã làm nổi bật những giới hạn của cách tiếp cận này trong bối cảnh các cuộc đàm phán thương mại căng thẳng và khó khăn đang diễn ra giữa Ottawa và Washington.

Việc chọc giận tính khí nổi tiếng là dễ nổi nóng của Tổng thống [Trump] chỉ làm gia tăng căng thẳng, đẩy mối quan hệ giữa hai nước xuống mức có lẽ là thấp nhất trong nhiều năm.

Cuộc tấn công trực diện của ông Ford đã đánh thẳng vào cốt lõi câu chuyện của ông Trump, người luôn ca ngợi nhiều lợi ích của thuế quan đối với người dân Mỹ. Đặc biệt hơn, việc sử dụng chính lời nói của "Cha đỡ đầu của Đảng Cộng hòa hiện đại" (Godfather of modern Republicanism) [tức Ronald Reagan] như một thanh kiếm để đả kích lập luận cốt lõi của Tổng thống MAGA bị coi là vừa xúc phạm vừa thiếu tôn trọng.

Cuộc tấn công ngoạn mục, dù là thiếu cẩn trọng, này đã khiến ông Trump rơi vào tình trạng hỗn loạn chính trị. Tuy nhiên, trong nỗ lực phản đòn lại cuộc tấn công vào Canada, hành vi "ngoài vòng kiểm soát" của ông Ford đã xóa sạch mọi uy tín mà Thủ tướng [Mark Carney] có thể có với Tổng thống. Hơn nữa, nó còn làm mất đi mọi tiến bộ trong các cuộc đàm phán thương mại — những tiến bộ có thể mang lại lợi ích cho toàn bộ đất nước, chứ không chỉ riêng Ontario.

Thủ tướng Mark Carney, không muốn làm trầm trọng thêm thiệt hại do quảng cáo gây ra, cho biết các cuộc đàm phán với Mỹ về các lĩnh vực bị ảnh hưởng như thép và nhôm đã tiến triển tốt.

“Đã có một loạt các cuộc thảo luận rất chi tiết, rất cụ thể, rất toàn diện... cho đến thời điểm những quảng cáo đó được phát sóng,” ông Carney nói với các phóng viên bên lề hội nghị thượng đỉnh ASEAN tại Malaysia.

Hiện tại, Canada đang ở trong tình trạng lấp lửng (limbo) khi các mức thuế trừng phạt tiếp tục làm tổn hại lợi nhuận và gây bất ổn cho nhiều doanh nghiệp Canada.

Một cách đáng ngạc nhiên, ông Ford dường như tin rằng quảng cáo đã đạt được mục tiêu dự kiến, đó là “đảm bảo chúng ta có được một thỏa thuận công bằng, không phải một thỏa thuận một chiều của Donald Trump, mà là một thỏa thuận công bằng cho người dân Ontario và Canada,” ông nói.

Đây là lời lẽ của một người dường như đã hoàn toàn lạc lối khi xem xét tình hình đàm phán đã bị đình trệ. Trong khi đó, Tổng thống [Trump] đang đổ lỗi cho Thủ tướng Carney, và hàng triệu người dân Ontario đang bị bỏ rơi trong tình thế khó khăn.

Ông Ford biện minh: “Nếu không phải vì quảng cáo, ông ấy [Trump] sẽ nhìn ra cửa hoặc cửa sổ, [và] nói, ‘Ồ, lá đã đổi màu rồi, hãy dừng lại.’ Hãy tin tôi, Tổng thống Trump không hề xây dựng một thỏa thuận nào để mang lại lợi ích cho Canada. Đó là công việc của chúng ta. Đó là công việc của Thủ tướng để đạt được một thỏa thuận mang lại lợi ích cho tất cả người dân Canada. Vấn đề không phải là quảng cáo, vấn đề là ông ấy đang tìm mọi lý do trên đời để không đạt được thỏa thuận,” ông cũng nói thêm.

Những Hệ Lụy Đối Với Thủ Tướng Carney

Quả thực, những lời nói của [Ford] chưa bao giờ đúng hơn. Tuy nhiên, khi cố gắng đánh bại Tổng thống [Trump] bằng chính luật chơi của ông ấy, Thủ hiến [Ford] đã khiến chính những người mà ông tuyên bố đấu tranh cho, phải đối mặt với rủi ro và tổn hại lớn hơn. Thuế quan đã có tác động tiêu cực đến cả hai bên biên giới. Hơn nữa, chiêu trò "cảnh sát tồi" chỉ có hiệu quả đến một giới hạn nhất định; đặc biệt khi đối thủ của bạn cũng là một "cảnh sát" tồi tệ không kém và lại sở hữu kho vũ khí lớn hơn nhiều.

Giờ đây, với mức thuế bổ sung 10% đang rình rập, không chỉ 16,5 triệu người mà ông Ford đại diện gặp nguy hiểm, mà cả những người dân trên khắp đất nước cũng như vậy.

Áp lực hiện tại đối với Thủ tướng Mark Carney cũng đã tăng lên gấp bội. Kế hoạch gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong tuần này càng trở nên quan trọng hơn, khi hai quốc gia tìm cách hàn gắn mối quan hệ sau một cuộc khủng hoảng ngoại giao từng khiến công dân của cả hai nước bị bắt giam.

Ông Carney hiện phải cân nhắc những lợi ích và bất lợi của đàm phán thương mại với Trung Quốc khi đối tác kinh tế và thương mại lớn nhất của Canada một lần nữa rút khỏi bàn đàm phán. Bắc Kinh nhận thức rõ điều này và sẽ tìm cách khai thác bất kỳ điểm yếu nào; dù là thật hay nhận thấy.

Việc ông Ford tận dụng doanh thu và số lượt xem mà ông tuyên bố đã vượt 11 tỷ từ quảng cáo là điều có lẽ đáng lo ngại nhất trong cuộc đấu qua lại này. Số tiền đó không đủ để giữ cho toàn bộ các ngành công nghiệp và người tiêu dùng không bị chìm, và số lượt xem, dù gây kinh ngạc, cũng chẳng giúp ích gì trong việc đối phó với ý muốn của một bạo chúa (tyrant's desire) nhằm làm suy yếu một quốc gia một cách cố ý.

Trên thực tế, màn ăn mừng chiến thắng của ông Ford cho thấy lợi ích và mong muốn của ông ấy phản ánh chính những gì Trump đang tìm kiếm: lượt nhấp chuột và sự chú ý. Việc tuyên bố đấu tranh cho những người mà ông đại diện trong khi lại ca ngợi số lượt xem và doanh thu tương đối ít ỏi đã đặt ra câu hỏi: Ông đang chiến đấu vì ai?

Người ta thường nói, nếu bạn chiến đấu với một kẻ ngốc đủ lâu, cuối cùng, những người theo dõi sẽ không thể phân biệt được ai là kẻ ngốc. Cuộc chiến mới nhất của ông Ford với vị Tổng thống Mỹ thất thường đang làm mờ đi ranh giới đó, khi nó một lần nữa khiến các doanh nghiệp và người tiêu dùng ở cả hai bên biên giới bị tổn thương và bầm dập, tất cả đều bối rối không biết ai đúng ai sai.

CTV News