Lãnh đạo Đảng Bảo thủ Pierre Poilievre đã chỉ trích Thủ tướng Mark Carney về quy mô thâm hụt liên bang trong bài phát biểu phê bình Ngân sách Tự do được đệ trình vào ngày 4 tháng 11.

Poilievre đã phát biểu trước khán giả doanh nghiệp tại Câu lạc bộ Kinh tế Canada (Economic Club of Canada), cùng lúc với Thủ tướng Carney đang trình bày về tầm nhìn đằng sau ngân sách của mình tại một địa điểm gần đó.

Bài phát biểu của Poilievre đề cao tinh thần thị trường tự do (free-market ethos), đối lập hoàn toàn với cách tiếp cận của chính phủ. 

“Sự khác biệt thực sự giữa chúng tôi, giữa Đảng Tự do của Carney và Đảng Bảo thủ của Poilievre, là đây: Họ tin vào việc tạo thêm những trở ngại mới cho tất cả quý vị, và sau đó yêu cầu quý vị đến gặp họ và xin một khoản hỗ trợ để giúp quý vị vượt qua chính những trở ngại đó. Trong khi trên thực tế, chúng ta không nên làm bất cứ điều gì trong số đó. Chúng ta nên tránh đường và không can thiệp vào công việc của quý vị.”

Ông Poilievre chỉ trích dự báo thâm hụt 78,3 tỷ CAD của ngân sách cho năm nay, gọi đó là khoản nợ lớn nhất từng được đặt lên vai người dân Canada.

Ông Poilievre bác bỏ lập luận của chính phủ về việc thuế quan của Mỹ là nguyên nhân chính. 

“Đây sẽ là năm năm tốn kém nhất, nếu điều đó được phép xảy ra, trong lịch sử Canada. Và đừng nhầm lẫn, điều này không phải do doanh thu giảm từ cuộc chiến thương mại. Đó là do chi tiêu chính phủ tăng lên.”

Ông Poilievre viện dẫn đánh giá của cơ quan xếp hạng tín dụng Fitch, cơ quan này đã giữ vững xếp hạng AA+ cho Canada nhưng nhấn mạnh rủi ro gắn liền với kế hoạch chi tiêu mới. 

“Mặc dù xếp hạng của Canada nhìn chung ổn định, nhưng việc mở rộng tài khóa dai dẳng và gánh nặng nợ ngày càng tăng đã làm suy yếu hồ sơ tín dụng của nước này và có thể gia tăng áp lực xếp hạng trong trung hạn... Điều này có thể trở nên trầm trọng hơn do hiệu suất kinh tế kém dai dẳng gây ra bởi rủi ro thuế quan và các thách thức về cơ cấu, bao gồm năng suất thấp.”

Ngược lại, Thủ tướng Carney khẳng định Canada chỉ "đang chạy thâm hụt để đầu tư" và tỷ lệ nợ trên GDP của Canada là ổn định, đồng thời cho rằng cần phải đầu tư để tái cấu trúc kinh tế và tăng năng suất.

Poilievre đề xuất các giải pháp kinh tế dựa trên việc giảm bớt sự can thiệp của chính phủ. Ông chỉ trích việc chính phủ tạo ra các cơ quan hành chính mới để quản lý việc xây dựng nhà ở, cho rằng cách tiếp cận đó chỉ tạo thêm trở ngại. Ông kêu gọi miễn thuế đối với việc xây dựng nhà ở và cho rằng việc miễn thuế bán hàng liên bang cho một số công trình mới dành cho người mua nhà lần đầu là chưa đủ.

Ottawa nên cắt giảm thủ tục rườm rà cản trở các công ty khai thác, phát triển và xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên Canada. Ông kêu gọi chính phủ cho phép các công ty vận chuyển dầu và khí đốt tự nhiên hóa lỏng Canada từ bờ biển British Columbia đến châu Á.

Lặp lại lời kêu gọi loại bỏ thuế carbon công nghiệp và các loại thuế, quy định khác mà ông cho rằng làm tăng chi phí cho nông dân và chuỗi cung ứng thực phẩm.

Poilievre cho biết ông ủng hộ kế hoạch của Đảng Tự do nhằm giới thiệu một khuôn khổ cho stablecoin (một dạng tiền điện tử được chốt giá trị) nhưng nhấn mạnh rằng khuôn khổ đó phải được phát triển theo cách giảm chi phí và thúc đẩy cạnh tranh trong lĩnh vực tài chính.

Ông nói: “Nó không nên được sử dụng để tập trung thêm quyền lực vào các hệ thống thanh toán của chúng ta hoặc để tạo ra một loại tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương.”

The Canadian Press