Việc Canada từ bỏ thuế đối với các ông lớn công nghệ Mỹ dưới áp lực của Donald Trump đang làm dấy lên lo ngại về tương lai của các loại thuế tương tự ở các quốc gia khác, đặc biệt là ở châu Âu.
“Hiện tại, khoảng một nửa số quốc gia OECD ở châu Âu đã công bố, đề xuất hoặc thực hiện” thuế dịch vụ kỹ thuật số (DST) trong khi chờ hành động toàn cầu, theo Tax Foundation, một tổ chức tư vấn ủng hộ việc áp dụng các loại thuế này.
Nhưng tương lai của các biện pháp như vậy là không rõ ràng sau khi các quốc gia G7 đồng ý vào hôm thứ Bảy về việc miễn trừ các công ty đa quốc gia của Mỹ hỏi mức thuế tối thiểu toàn cầu do các quốc gia khác áp đặt.
Động thái này đã gây ra phản ứng gay gắt từ nhà kinh tế học đoạt giải Nobel Joseph Stiglitz. Ông nói: “Điều này không chỉ là về thương mại – mà là về việc liệu các chính phủ được bầu cử dân chủ có thể điều chỉnh và đánh thuế các tập đoàn hùng mạnh hay liệu các tỷ phú công nghệ có thể ra lệnh chính sách thông qua các đại diện chính trị.”
Ai đã áp dụng loại thuế này?
Áo, Brazil, Anh, Pháp, Ấn Độ, Ý, Tây Ban Nha và Thổ Nhĩ Kỳ là một trong số các quốc gia lớn đã áp dụng hoặc có kế hoạch áp dụng các loại thuế đặc biệt đối với các công ty công nghệ lớn.
Mục tiêu là buộc các công ty này phải nộp thuế ở nơi họ kinh doanh cũng như chống lại các chiến lược tối ưu hóa thuế mà họ thường thực hiện.
Nói chung, các loại thuế này nhắm vào doanh thu bán hàng và tập trung chủ yếu vào các công ty của Hoa Kỳ như Alphabet (Google), Amazon, Apple, Facebook (Meta) và Microsoft.
Nhưng chúng khác nhau giữa các quốc gia về các loại doanh thu bị đánh thuế, với một số nhắm vào doanh thu quảng cáo và một số khác là doanh thu từ việc bán dữ liệu.
Theo các nhà phân tích tại Canadian Tax Foundation, “hầu hết các mức thuế được đề xuất hoặc thông qua nằm trong khoảng từ 2-5%” của dòng doanh thu mục tiêu.
Hầu hết các quốc gia đã áp dụng các loại thuế này trong khi chờ một thỏa thuận toàn cầu, theo đó các công ty đa quốc gia sẽ nộp một số khoản thuế ở các quốc gia nơi họ hoạt động, nhưng triển vọng cho một thỏa thuận như vậy hiện đang rất mờ mịt.
Những gì các loại thuế này tạo ra
Các loại thuế này có xu hướng thu được nhiều tiền hơn theo từng năm, theo dữ liệu mới nhất từ EU Tax Observatory, có từ tháng 6 năm 2023.
Anh, Pháp, Ấn Độ, Ý và Thổ Nhĩ Kỳ đã chứng kiến doanh thu từ các loại thuế của họ tăng đều đặn.
Cả Anh và Pháp đều thu được khoảng 1,1 tỷ USD vào năm ngoái thông qua các loại thuế dịch vụ kỹ thuật số của mình.
Ý chứng kiến doanh thu từ thuế này tăng 90% từ năm 2021 lên hơn 530 triệu USD vào năm ngoái, theo truyền thông địa phương.
Nhưng Tây Ban Nha, quốc gia hy vọng thu được hơn một tỷ đô la mỗi năm thông qua thuế của mình, chỉ thu được khoảng 350 triệu USD vào năm 2023, theo nhật báo La Vanguardia.
Liệu có thêm “domino” sụp đổ?
Trước Canada, Ấn Độ đã ngừng áp dụng mức thuế 6% đối với quảng cáo trực tuyến của các công ty nước ngoài vào tháng 4 trong bối cảnh các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ.
Các loại thuế này có thể sẽ sụp đổ ở những nơi khác.
Trong khi Anh đã đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ để tránh những mức thuế tồi tệ nhất, nước này muốn đi xa hơn và đã từ chối loại trừ khả năng sửa đổi hoặc loại bỏ thuế dịch vụ kỹ thuật số của mình.
Các quốc gia EU cho đến nay chưa cho thấy rằng loại thuế này đang được đưa ra thảo luận.
Một phát ngôn viên của chính phủ Đức cho biết vào thứ Hai rằng việc Canada bỏ thuế công nghệ của mình "hoàn toàn không ảnh hưởng" đến lập trường của Berlin khi nước này xem xét các chính sách thuế của mình.
Nhưng những lo ngại vẫn còn.
Tax Justice Network, một liên minh các nhà nghiên cứu và nhà hoạt động, cho biết các loại thuế dịch vụ kỹ thuật số quốc gia "dễ bị tổn thương trước các mối đe dọa kinh tế và chính trị – đặc biệt là từ Hoa Kỳ, quốc gia có lịch sử bảo vệ các công ty đa quốc gia kỹ thuật số của mình khỏi việc đánh thuế công bằng ở nước ngoài."
AFP
